Dzisiaj rozpoczynamy na Portalu św. Jacka cykl artykułów, który nazwaliśmy "Drogami św. Jacka".
Dominikanin O.Jacek Woroniecki w swojej książce "Hagiografia jej przedmiot trudności i zadania w Polsce.Rzecz o świętych polskich" (43) tak napisał o św Jacku:
"Św. Jacek jest niewątpliwie w pierwszej połowie XIII w. najbardziej znamienną postacią w Polsce: od Krakowa do Gdańska, Płocka i Chełmna i od Sandomierza do Wrocławia i Poznania przebiega on cały nasz kraj wszerz i wzdłuż i gorącym swym słowem pociąga dusze do Boga. W apostolstwie jego kult Matki Zbawiciela zajmuje to miejsce, które od pierwszych wieków sobie zdobył, ale które w Polsce nie musiało jeszcze znaleźć głębszego zrozumienia, boć cystersi, u których było tak żywe, szerszej akcji kaznodziejskiej nie rozwijali. Cóż więc dziwnego, że w pamięci wiernych te pierwsze silniejsze promieniowanie czci Matki Najświętszej połączone zostało z imieniem pierwszego kaznodziei na większą miarę, jakiego Polska słyszała, który z tradycji swej rodziny zakonnej przyniósł do nas gorące przywiązanie do Marii."
Będziemy więc w naszych artykułach pokazywali miejsca i miejscowości gdzie mógł bywać św. Jacek i te, które są w jakiś sposób z Nim związane.  Wirtualnie powędrujemy trasami dawnych szlaków handlowych, które przemierzali w średniowieczu pielgrzymi i kupcy. Będziemy szukali obiektów i detali architektonicznych, które mogą pamiętać "jackowe" czasy lub je przypominać. Chwilami będzie to swego rodzaju "wędrówka" w czasie.
Zaczniemy od miejscowości nam najbliższej, skąd pochodzimy - od Gdańska

GDAŃSK
Św. Jacek, założyciel Zakonu Dominikanów w Polsce już na początku swojej działalności misyjnej dostrzegł korzystną lokalizację Gdańska i wybrał to miasto będące ważnym ośrodkiem rozwoju Polski na miejsce rozwoju wiary chrześcijańskiej. Do Gdańska Bracia Dominikanie ze św. Jackiem na czele przybyli w 1227 roku i na mocy dokumentu fundacyjnego Pomorskiego Księcia Świętopełka objęli we władanie teren w rejonie istniejącej już wtedy osady targowej, położony pomiędzy ulicami Świętojańska, Podwale Staromiejskie i sięgający aż po Motławę. Teren ten bywa określany czasem „Kępą Dominikańską". W dokumencie z 5 maja 1227r Papież Grzegorz IX wyraził Pomorskiemu Księciu Świętopełkowi wdzięczność za darowanie "locum" dla Dominikanów. „Biali zakonnicy"( w Gdańsku nazywano ich czasem „Czarnymi Mnichami"), wkrótce po przybyciu, rozpoczęli rozbudowę przekazanego im wraz z terenem kościoła św. Mikołaja, który w świetle ostatnich badań archeologicznych był usytuowany tam gdzie dzisiaj znajduje się Hala Targowa. Rozbudowany przez nich i powiększony kościół św. Mikołaja został w 1239r konsekrowany przez biskupa włocławskiego Michała w obecności Legata Papieskiego-Wilhelma z Modeny. Następnie, prawdopodobnie w II połowie XIIIw rozpoczęli budowę nowego kościoła, już w stylu gotyckim, na którego fundamenty natrafiono prowadząc badania archeologiczne w miejscu dzisiejszego prezbiterium i zakrystii. Dominikanie równocześnie z budową kościoła rozpoczęli budowę klasztoru, który miał być bazą misyjną dla braci zakonnych głoszących Słowo Boże wśród pogańskich Prusów. W 1260 Papież Aleksander IV udzielił Dominikanom odpustu zupełnego na dzień św.Dominika, który przypada 4 sierpnia. Ogromna liczba pielgrzymów ściągających na ten odpust do kościoła św. Mikołaja skłoniła Radę Miejską do zorganizowania jarmarku zwanego "Dominikiem", który trwał 14 dni. Obecny Jarmark Dominikański jest kontynuacją tej tradycji i jak przed laty przybywają na niego tłumy. Teraz w pierwszą niedzielę Jarmarku gdańscy Dominkanie wpływają na "Galeonie Lew" do Gdańska, cumują przy nabrzeżu i uroczystą procesją wędrują do swojego od ponad siedmiu wieków kościoła św. Mikołaja. W tym roku podobnie jak w latach poprzednich, gdańskim dominikanom towarzyszyli "dominikańscy" święci na czele ze św. Dominikiem  i ze św. Jackiem. Były okresy, że ze względu na burzliwe dzieje historii Bracia Dominikanie musieli to „wybrane" przez św. Jacka miejsce opuścić. Jednak zawsze do niego wracali. Jakie pamiątki związane ze św. Jackiem można odnaleźć dzisiaj w „kolebce gdańskich dominikanów"? Mogą pamiętać „jackowe" czasy, kamienne fundamenty pierwszego kościoła św. Mikołaja, na które natrafiono przeprowadzając remont zlokalizowanej na dawnych terenach klasztornych Hali Targowej, które zostały ładnie wyeksponowane w jej wnętrzu (kliknij na zdjęcie a się powiększy) pozostalosc_kosciola_mikolaja_. Kto wie czy nie pamiętają św. Jacka odkryte niedawno w pobliżu Hali Targowej, średniowieczne mury z XIII w z pozostałościami tzw. „piwnicy przeora", o zachowanie których została stoczona „prawdziwa batalia". Ma też św. Jacek w Gdańsku bardzo oryginalny pomnik, jakiego nie ma żaden inny święty na całym świecie. Jest to wybudowana, na przełomie XIV i XVw, w pobliżu dominikańskiego klasztoru, baszta nazwana prawdopodobnie na pamiątkę świętego polskiego dominikanina - „Jackiem". Mając wysokość 36m, była ona jednym z najwyższych elementów średniowiecznych murów obronnych i stanowiła ważny punkt obronny miasta. Baszta ta, podobnie jak kościół św. Mikołaja nie została zniszczona podczas działań wojennych i jako jeden z nielicznych zabytków Gdańska przetrwała do dziś. Jednak najwięcej pamiątek związanych ze św. Jackiem znajduje się w samym kościele p.w. św. Mikołaja. Jest tu kaplica św. Jacka, która przez Niemców na początku XIXw została przemianowana na Kaplicę św. Krzyża.
Dr Mieczysław Orłowicz, autor Przewodnika po Gdańsku, Oliwie i Sopotach z 1921r tak w nim napisał:
"Niedaleko *kościół Dominikanów (św. Mikołaja), największy i najpiękniejszy z katolickich kościołów Gdańska, pełen artystycznych obrazów i rzeźb. Stoi on na miejscu dawnego kościoła zamkowego ks. Pomorskich, który istniał już w XII w., a przy którym w r. 1227 założył książę Świętopełk II z biskupem kujawskim Michałem klasztor Dominikanów, sprowadzając doń zakonników pod wodzą św. Jacka z Krakowa. Tutejszy klasztor Dominikanów należał do najbogatszych w Polsce i miał niegdyś 200 zakonników. Po rozbiorze Polski klasztor skasowano, a kościół zamieniono w r. 1840 na parafialny. Ogromne gmachy klasztoru uległy pożarowi skutkiem bombardacji rosyjskiej w r. 1813 przyczem spaliła się też kaplica św. Urszuli.
Kościół św. Mikołaja jest to gotyk trzynawowy o wieżach, którego mury pochodzą przeważnie z XIV i XV w. Jedynie zakrystja, prezbiterjum i dolna część wieży pochodzą z dawnej budowy, z lat 1260-1309. Nawę główną zbudowano w latach 1340-80, sklepienie wykończono za Kazimierza Jagiellończyka w r. 1487.
Najpiękniejszą jest kaplica św. Jacka z r. 1690. Kościół posiada wiele cennych rzeźb, obrazów i przyborów, oraz ładnie rzeźbioną i malowaną późnobarokową chrzcielnicę z r. 1732. Barokowy wielki ołtarz zdobią rzeźby świętych polskich. Obok niego orzeł polski z mosiądzu, który dawniej służył za pulpit. Niegdyś nazywano ten kościół kościołem rybaków. W kaplicy św. Jacka usunęli Niemcy w r. 1804 rzeźbę św. Jacka z ołtarza dając na jej miejsce Ukrzyżowanie. Kościół ten był stale kościołem polskim i ostoją katolicyzmu, a jako taki został w r. 1577 w czasie oblężenia miasta przez Batorego spustoszony przez mieszczan gdańskich, którzy go potem musieli odrestaurować. W r. 1587 przyjmowali tu Polacy przybywającego ze Szwecji Zygmunta III. Także w XIX w. odprawiały się tu polskie nabożeństwa dla miejscowej kolonji polskiej"

W kościele św Mikołaja są 3 obrazy z przedstawieniem św Jacka, w tym jeden przedstawiający przekazanie przez Księcia Świętopełka św. Jackowi dokumentu fundacyjnego klasztoru w Gdańsku. Na zaplecku zabytkowych stalli w prezbiterium znajduje się płaskorzeźba św. Jacka. Są też dwie figury przedstawiające św. Jacka -jedna usytuowana w ołtarzu głównym kościoła, druga na szczycie ołtarza Matki Boskiej Różańcowej z ikoną Matki Boskiej Zwycięskiej z XIVw.
W sierpniu 2007r bracia Dominikanie z Krakowa w sposób szczególny uczcili 780 rocznicę przybycia św. Jacka wraz z braćmi zakonnymi do Gdańska z 750 rocznicą Jego śmierci, przywożąc do Gdańska najcenniejszą relikwię św. Jacka- relikwiarz z głową św. Jacka i w dniach 28.07-12.08.2007r  wystawili go w kościele św Mikołaja w kaplicy św. Jacka. I tak po 780 latach św. Jacek nazywany „Apostołem Północy" znów zawitał do Gdańska. Warto więc znaleźć czas aby przyjechać do Gdańska, odwiedzić Bazylikę św. Mikołaja i wraz z modlitwą oddać należną cześć św. Jackowi, który zgodnie z z historią był założycielem klasztoru Dominikanów w Gdańsku, św. Dominikowi, który Zakon Dominikanów założył, św. Mikołajowi,który jest patronem kościoła i innym świętym, którzy w tej świątyni mają swój dom. Więcej informacji znajdziecie Państwo na następujących stronach internetowych:

 

Informacje o Parafii p.w. św. Mikołaja w Gdańsku na stronie Kurii Biskupiej

Informacje o Bazylice św. Mikołaja wraz z galerią 6 zdjęć, które można wysłać jako kartki

Zdjęcie ołtarza głównego w Bazylice św. Mikołaja z widoczną po prawej stronie obrazu figurą św. Jacka.

Zdjecie figury św. Jacka z ołtarza głownego Bazyliki św. Mikołaja. W galerii zdjęć wiele innych pięknych zdjęć z kościoła 

Informacje o Baszcie Jacek + 4 ładne zdjęcia tej baszty

O tym jak Dominikanie próbują przywrócić duszę Dominika,czyli o programie obchodów„Duszy Jarmarku Dominika